Senarai parti politik Malaysia

Parti utama

Parti-parti utama adalah parti yang mempunyai wakil di dalam Parlimen Malaysia atau Dewan Undangan Negeri, atau parti yang aktif dan menyertai pilihan raya umum dalam 10 tahun yang lepas.

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	URL
Barisan Nasional    Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu*    Persatuan Cina Malaysia    Kongres India Malaysia    Parti Gerakan Rakyat Malaysia    Parti Progresif Penduduk    Parti Pesaka Bumiputera Bersatu    Parti Rakyat Bersatu Sarawak    Parti Bersatu Sabah**    Parti Liberal Demokratik    Parti Bersatu Rakyat Sabah    Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu    Parti Demokratik Progresif Sarawak    Parti Rakyat Sarawak	National Front    United Malays National Organisation    Malaysian Chinese Association    Malaysian Indian Congress    Malaysian People's Movement Party    People's Progressive Party    United Bumiputera Heritage Party    Sarawak United People's Party    Sabah United Party    Liberal Democratic Party    United Sabah People's Party    United Pasokmomogun Kadazandusun Murut Organisation    Sarawak Progressive Democratic Party    Sarawak People's Party	BN UMNO MCA MIC GERAKAN PPP PBB SUPP PBS LDP PBRS UPKO SPDP PRS		1973 1988 1949 1946 1968 1953 1973 1959 1985 1988 1994 1994 2002 2004	[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14]
Pakatan Rakyat    Parti Keadilan Rakyat    Parti Tindakan Demokratik    Parti Islam Se-Malaysia***	People's Pact    People's Justice Party    Democratic Action Party    Islamic Party of Malaysia	PR PKR DAP PAS		2008 1999 1965 1956	[15] [16] [17]

*	Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) menyertai Perikatan pada 1963 tapi keluar pada 1965, dan masuk kembali gabungan baru Barisan Nasional pada 1976 tapi keluar sekali lagi pada 2004 [1]. SNAP menyertai Pakatan Rakyat pada 20 April 2010.[2][3][4]
*	UMNO telah dibatalkan pendaftarannya pada 1988 dan UMNO (Baru) telah ditubuhkan pada 16 Februari 1988. Terma "Baru" bagaimanapun telah dilupuskan melalui pindaan perlembagaan pada Julai tahun yang sama.
**	Parti Bersatu Sabah (PBS) menjadi anggota Barisan Nasional sejak dari penubuhannya sehingga pengundurannya pada 1990. Parti itu menyertai kembali gabungan itu pada 2002.[5]
***	Parti Islam Se-Malaysia (PAS) menyertai gabungan Parti Perikatan pada 1972 dan seterusnya menyertai gabungan Barisan Nasional bila ia ditubuhkan pada 1974 sebelum berundur pada 1977.[6]

Parti ketiga

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	URL
Parti Rakyat Malaysia	Malaysian People’s Party	PRM		1955	[18]
Parti Kebangsaan Sarawak	Sarawak National Party	SNAP		1961	[19]
Parti Sosialis Malaysia	Socialist Party of Malaysia	PSM		1998	[20]
Parti Maju Sabah	Sabah Progressive Party	SAPP		1994	[21]

Parti kecil

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	URL
Kongres Ceylonese Malaysia	Malaysian Ceylonese Congress	MCC		1958	[22]
Barisan Jemaah Islamiah Se-Malaysia	Pan Malaysian Islamic Front	BERJASA		1977
Kongres India Muslim Malaysia	Malaysian Indian Muslim Congress	KIMMA		1977	[23]
Parti Pekerja-Pekerja Malaysia	Malaysian Workers' Party	PPM		1978
Parti Punjabi Malaysia	Punjabi Party of Malaysia	PPM		1986
Barisan Kemajuan India Se-Malaysia	All Malaysian Indian Progressive Front	AMIPF	‎	1990
Parti Kesejahteraan Insan Tanah Air	Malaysian People’s Wellbeing Party	KITA		1995	[24]
Parti Bersatu India Malaysia	Malaysian Indian United Party	MIUP		2007	[25]
Parti Cinta Malaysia	Love Malaysia Party	PCM		2009	[26]
Parti Makkal Sakti Malaysia	Malaysian Makkal Sakti Party	MMSP		2009	[27]
Parti Hak Asasi Manusia	Human Rights Party	HRP		2009	[28]

*	Parti Punjabi Malaysia ditubuhkan pada 1986 [7] tapi hanya didaftarkan dengan SPR pada 2003.[7][8]

Parti tempatan

Parti yang aktif di peringkat sesuatu kawasan negeri sahaja.

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	URL
Pertubuhan Kebangsaan Pasok Nunukragang Bersatu	United Pasok Nunukragang National Organisation	PASOK		1978	[29]
Parti Bersatu Sasa Malaysia	Malaysia United People's Party	BERSAMA		1994
Kongres Penyatuan Masyarakat	Community Coalition Congress	CCC	CCC	1988
Parti Reformasi Negeri	State Reform Party	STAR		1996	[30]
Barisan Rakyat Sabah	Sabah People's Front	SPF		2010

Parti gabungan, pakatan dan campuran

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	Dibubarkan
Barisan Nasional	National Front	BN		1973
Pakatan Rakyat	Peoples's Pact	PR		2008
Barisan Rakyat	Peoples's Front	BR		2008	2008
Angkatan Insaf Rakyat	Awakening People's Front	AIR		1999	1999
Barisan Alternatif	Alternative Front	BA		1998	2008
Angkatan Perpaduan Ummah	Ummah Unity Front	APU	‎	1989	1996
Gagasan Rakyat	People's Might	GAGASAN	‎	1989	1996
Harakah Keadilan Rakyat	People's Justice Movement	HAK		1986	1986
Konvensyen Solidariti Malaysia	Malaysian Solidarity Convension	MSC		1965	1965
Parti Perikatan	Alliance Party	PERIKATAN		1951	1973
Barisan Sosialis	Socialist Front	SF		1958	1969
Pusat Tenaga Rakyat	People's United Front	PUTERA
Majlis Tindakan Bersama Se-Malaya	All-Malaya Council of Joint Action	AMCJA

Parti tak berdaftar

Parti-parti yang tak berdaftar, sama ada masih dalam proses pendaftaran, pendaftaran ditolak atau memang gerakan tak berdaftar.

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	URL
Hizbut Tahrir *	Party of Liberation	HT		(1953)	[31]
Parti Reformasi Insan Malaysia	Malaysian Peoples Reform Party	PRIM		(1999)
Kongres Dayak Malaysia**	Malaysian Dayak Congress	MDC		(2005)	[32]
Parti Mahasiswa Negara***	National Student's Party	PMN		(2008)	—
Barisan Bertindak Demokratik India Malaysia****	Malaysian Indian Democratic Action Front	MINDRAF		(2009)	—
Parti Demokratik Malaysia (Baru)	Malaysian Democratic Party	MDP		(2012)	—

*	Hizb ut-Tahrir ialah satu gerakan politik Islam antarabangsa yang mempunyai cawangan di Malaysia.

**	Kongres Dayak Malaysia telah ditaja penubuhannya pada 2005 [9] tapi gagal didaftarkan sehingga kini.

***	Parti Mahasiswa Negara ditubuhkan oleh sekumpulan mahasiswa universiti tapi menhadapi halangan undang-undang untuk didaftarkan kerana melanggari Akta Universiti dan Kolej Universiti (AUKU) 1971.[10]

****	Penubuhan Barisan Bertindak Demokratik India Malaysia (MINDRAF) telah tidak aktif aetelah pendaftaran parti Parti Hak Asasi Manusia (HRP) oleh P. Uthayakumar dari HINDRAF.[11]

Parti yang telah dibubarkan

Parti yang telah dibubarkan dan telah tidak aktif mengikut tahun penubuhan mereka.

Nama Bahasa Malaysia	Nama Bahasa Inggeris	Singkatan	Simbol	Diasaskan	Dibubarkan
Parti Komunis Malaya *	Communist Party of Malaya	CPM		1930	1989
Parti Kebangsaan Melayu Malaya	Malay Nationalist Party	PKMM		1945	1950
Malayan Democratic Union	—	MDU		1945	1948
Angkatan Pemuda Insaf	Awakened Youth Organization	API		1946	1948
Angkatan Wanita Sedar	Cohort of Awakened Women	AWAS		1946	1948
Parti Nasionalis Malaya	Malaya Nationalist Party	PERAM		1946	1948
Ikatan Pemuda Tanah Air Melayu	—	PETA		1947	1948
Pemuda Radikal Melayu	Malay Radical Youth	PERAM		1948	1948
Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu	United Malays National Organisation	UMNO		1946	1988
Hizbul Muslimin	Hizbul Muslimin	HM		1948	1948
Parti Perikatan **	Alliance Party	—		1951	1974
Parti Radikal Malaya	Radical Party (Malaya)	—		1951	1952
Parti Kemerdekaan Malaya	Independence of Malaya Party	IMP		1951	1954
Parti Kebangsaan Perak	National Association of Perak	NAP		1953	1957
Parti Negara	National Party	—		1953	1962
Parti Buruh Malaya	Labour Party of Malaya	LPM		1954	1969
Liga Pemuda Sosialis Malaya	Malayan Socialist Youth League	—		1956	1958
Parti Malaya	Malayan Party	—		1956	1964
Kongres Ceylonese Malaya***	Malayan Ceylonese Congress	MCC		1958
Parti Negara Sarawak	National Party of Sarawak	PANAS		1960	1968
Pertubuhan Kebangsaan Kadazan Bersatu	United National Kadazan Organisation	UNKO		1961	1964
Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu	United Sabah National Organisation	USNO		1961	1991
Barisan Rakyat Jati Sarawak	Sarawak Native People's Front	BARJASA		1961	1968
Pertubuhan Pasok Momogun Bersatu	United Pasok Momogun Organisation	PASOK MOMOGUN		1962	1964
Persatuan Cina Sarawak	Sarawak Chinese Association	SCA		1962	—
Parti Pesaka Anak Sarawak	Sarawak Native's Heritage Party	PESAKA		1962	1973
Persatuan Cina Sabah	Sabah Chinese Association	SCA		1962	1979
Parti Demokratik Bersatu	United Democratic Party	UDP		1962	1967
Parti Perhimpunan Kebangsaan	National Convention Party	PPK		1963	1965
Parti Machinda	Machinda Party	MACHINDA		1964	—
Pertubuhan Bersatu Pasok-Momogun Kadazan	United Pasok-Momogun Kadazan Organisation	UPKO		1964	1967
Kongres India Sabah	Sabah Indian Congress	SIC		1964	—
Parti Bumiputera	Bumiputera Party	—		1967	1973
Parti Marhaen	Marhaen Party	—		1968	1974
Parti Komunis Malaya (Puak Revolusioner)*	Communist Party of Malaya (Revolutionary Faction)	CPM-RF		1970	—
Parti Keadilan Masyarakat Malaysia	Social Justice Party (Malaysia)	PEKEMAS		1971	1979
Parti Komunis Kalimantan Utara****	North Kalimantan Communist Party	NKCP		1971	1990
Parti Komunis Malaya (Marxis-Leninis) *	Communist Party of Malaya (Marxist-Leninist)	CPM-ML		1974	—
Parti Tindakan Sabah Bersatu	United Sabah Action Party	USAP		197?	1974
Independent People's Progressive Party	Independent People's Progressive Party	—		1974	—
Kesatuan Insaf Tanah Air	Homeland Consciousness Union	KITA		1974	—
Parti Negara Rakyat Sarawak	Sarawak People's National Party	—		1974	—
Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah	Sabah United People's Party	BERJAYA		1975	—
United Sabah Assembly Party	United Sabah Assembly Party	PUSAKA		1977	1978
Parti Sosial Demokratik	Social Democratic Party	SDP		1978	—
Parti Anak Jati Sarawak	Sarawak Native's Party	PAJAR		1978	1978
Parti Sarawak Demokratik Bersatu	Sarawak United Democratic Party	BERSATU		1978	—
Parti Hizbul Muslimin Malaysia	Muslim People's Party of Malaysia	HAMIM		1983	—
Parti Bangsa Dayak Sarawak	Sarawak Native People's Party	PBDS		1983	2004
Parti Buruh Bersatu Sarawak	Sarawak United Labour Party	—		1983	—
Parti Bersatu Rakyat Bumiputera Sabah	Sarawak United Bumiputera People's Party	BERSEPADU		1984	—
Parti Nasionalis Malaysia	Nationalist Party of Malaysia	NASMA		1985	—
Parti Demokratik India Malaysia	Democratic Malaysian Indian Party	DMIP		1985	1997
Parti Cina Sabah	Sabah Chinese Party	SCP		1986	—
Parti Solidariti Malaysia	Malaysian Solidarity Party	MSP		1986	—
Persatuan Rakyat Malaysia Sarawak	Sarawak Malaysian People's Association	PERMAS		1987	1991
Parti Melayu Semangat 46	Spirit of 46 Malay Party	S46	‎	1989	1996
Parti Rakyat Sabah	Sabah People's Party			1989	1991
Angkatan Keadilan Rakyat	People's Justice Front	AKAR		1989	2001
Ikatan Masyarakat Islam Malaysia*****	Muslim Community Union of Malaysia	IKATAN		1991	1999
Parti Demokratik Sabah******	Sabah Demokratic Party	PDS		1994	1999
Angkatan Keadilan Insan Malaysia	Malaysian People's Justice Front	AKIM		1995	2010
Barisan Rakyat Sabah Bersekutu	Federated Sabah People's Front	BERSEKUTU		1998	2010
Parti Demokratik Malaysia	Malaysian Democratic Party	MDP		1998	2010

*	Parti Komunis Malaya beroperasi secara sah dari 1945-1948. Tetapi selepas ia diharamkan, parti itu bergerak di bawah tanah untuk melancarkan pemberontakan bersenjata. Pada 1970, mantan Rejimen Ke-8 Tentera Pembebasan Kebangsaan Malaya, sayap bersenjata PKM, berpecah untuk membentuk PKM (Puak Revolusioner). Pada 1974, berlaku perpecahan ketiga antara kader PKM yang mahu menamatkan penentangan ideologinya terhadap persekutuan Malaysia yang lebih besar dan membentuk PKM (Marxis Leninis).[12]
**	Parti Perikatan berkembang untuk meliputi parti-parti komponen baru selain 3 parti asalnya, UMNO, MCA dan MIC, dan dinamakan semula sebagai Barisan Nasional.
***	Kongres Ceylonese Malaya tidak pernah menyertai sebarang pilihan raya dan telah berubah menjadi Kongres Ceylonese Malaysia kemudiannya.
****	Parti Komunis Kalimantan Utara tidak pernah beroperasi sebagai entiti politik yang sah.
*****	Perlembagaan IKATAN telah dipinda untuk menukar namanya kepada Parti Keadilan Nasional (KeADILan)[13] dan kemudiannya dinamakan kepada Parti Keadilan Rakyat (PKR).[14]
******	Perlembagaan PDS telah dipinda untuk menukar namanya kepada Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO) pada 28 Julai 1999.

sumber ;wikipedia